WIĘCEJ >>

CMENTARZ

W obrębie parafii znajduje się kościół oraz liczne budynki w postaci domu katolickiego, plebani, biura parafialnego, tzw. organistówki, kaplica na cmentarzu, ogród z altaną...

WIĘCEJ >>

PARAFIA CHRONOLOGICZNIE

Szybki przegląd najważniejszych wydarzeń naszej parafii

WIĘCEJ >>

DUSZPASTERZE

Poznaj naszych księży: proboszczów i wikarych, którzy pracowali w naszej parafii

WIĘCEJ >>

WIĘCEJ >>

KRZYŻE I KAPLICZKI

Na terenie naszej parafii znajdują się liczne krzyże i kapliczki przydrożne. Najwięcej znajdziemy wzdłuż drogi Kępno-Szklarka. Poznaj z nami wszystkie

NA FUNDAMENCIE

W obrębie parafii znajduje się kościół oraz liczne budynki w postaci domu katolickiego, plebani, biura parafialnego, tzw. organistówki, kaplica na cmentarzu, ogród z altaną...

WIĘCEJ >>

NABOŻEŃSTWA

Zapraszamy do udziału w licznych nabożeństwach. Dowiedz się, kiedy o i której godzinie wspólnie się modlimy - koniecznie do nas dołącz

WIĘCEJ >>

Przeczytaj więcej o DEKANACIE kępińskim >>

KONTAKT >>

PIELGRZYMKI parafialne >>

GOŚCIE naszej parafii >>

MSZE ŚWIĘTE

Dowiedz się:

  • jaki układ Mszy świętych obowiązuje w naszej parafii,
  • jak zamówić intencje Mszalną
DZIEJE PARAFII RZYMSKO-KATOLICKIEJW KĘPNIE OD 1684 roku
 

Działalność Kościoła w Kępnie jest i była wielostronna, bo Kościół jest żywy w żywym społeczeństwie. Na przestrzeni trzech wieków dzieje parafii rzymsko – katolickiej w Kępnie dowodzą niezbicie, że miejscowy Kościół p.w. św. Marcina był zawsze, a szczególnie w najtrudniejszych momentach dziejowych, depozytariuszem polskiej tożsamości duchowej i kulturalnej. Jednakże podstawowym wymiarem jego działalności jest misja wyznaczona przez Zbawiciela - Jezusa 

Chrystusa, tj. głoszenie Ewangelii, sprawowanie kultu i szafarstwo sakramentów.

Chrześcijaństwo przedostało się na teren ziemi kępińskiej dzięki zakonnikom ze Smogorzewa, gdzie już w XI stuleciu była siedziba biskupa z Krzyżownik. Według podania, tam zatknięto pierwszy krzyż. W Trzcinicy, Baranowie i Grębaninie kościoły powstały w 1250 roku. W tym czasie w Kępnie, Ostrzeszowie i Wieruszowie jeszcze ich nie było.

W 1365 roku Kazimierz Wielki obdarzył Wierzbiętę, starostę generalnego Wielkopolski i kasztelana poznańskiego za wyświadczone zasługi, Kępnem z okolicznymi wsiami. Wierzbięta przybrał nazwisko Kępiński. Od Papieża Urbana V otrzymał on dwa przywileje: posiadania przenośnego ołtarzyka oraz odprawiania Mszy św. przez kapelana we wszystkich miejscowościach, także i tych objętych interdyktem. Korzystał z tych przywilejów w czasie licznych objazdów Wielkopolski. Katolicy z Kępna do 1684 roku uczęszczali do kościoła p.w. św. Andrzeja i św. Wawrzyńca w Baranowie.           

Z dokumentu z 8 lipca 1684 r. dowiadujemy się, że starosta wieluński, Marcin Konstanty na Olszowie OLSZOWSKI, h. Prus II, właściciel Kępna, wróciwszy z odsieczy Wiednia, funduje miastu jako votum wdzięczności szczęśliwej wyprawy, kościół, cmentarz przykościelny, probostwo i dom dla nauczyciela. Część łupów przeznacza na szaty liturgiczne. Zmarł 29 X 1687 г. w Wieluniu, a pochowany został w klasztorze na Jasnej Górze. Na epitafium jest napis: „Mąż nadzwyczajny, dobrze zasłużył się Ziemi Wieluńskiej, który kościół w Kępnie erygował i wyposażył.”         

W zakrystii kościoła w Kępnie znajduje się portret trumienny Marcina Olszowskiego (wg Katalogu Zabytków Sztuki t. V. z. 7, 1957), wzgl. Wiktoryna Olszowskiego (wg. Dzieje Kępna J. Kurzawa, Nawrocki 1900). Zasługą obu jest kościół w Kępnie.         

Pierwszym proboszczem parafii kępińskiej od 1685 roku zostaje ks. Kazimierz Patrocki, który umiera w 1689 r. jako jedna z ofiar morowego powietrza. W latach 1671-84 był dziekanem w Ostrzeszowie. Parafia kępińska należała do prezbiteriatu ostrzeszowskiego, ten zaś do 1821 r. do diecezji wrocławskiej, natomiast administracyjnie do 1793 roku należała do Ziemi Wieluńskiej, złączonej z woj. sieradzkim. Dekanat kępiński powstał w 1793 r., kiedy to Kępno zostało drogą zaboru włączone do Prus Południowych. Od 1807 1815 Kępno należy do Księstwa Warszawskiego, departamentu kaliskiego, starostwa ostrzeszowskiego. W tym okresie przynależności do diecezji wrocławskiej 17 księży sprawowało duszpasterstwo w parafii kępińskiej, począwszy od ks. Kazimierza Patrockiego aż do ks. Alojzego Grzybowskiego. Księgi metrykalne prowadzi się od 1686 roku. W I poł. XVIII w. (1715 - 1747) wiele zasług oddali parafii ks. Józef Wołko, proboszcz kępiński i dziekan ostrzeszowski oraz ks. kanonik inflancki i kaliski, Mikołaj Ordęga.

Pierwszy dzwon nosi datę 1686 i napis Sancte Andree ora pro nobis, a drugi z 1687 г. - Sancte Stanislae et Yacobe orate pro nobis et fidelius animae per mise ricordiam requiescant in pace, odlano je we Wrocławiu. Po rozbiorze starego kościoła w 1909 r. podarowano je kościołowi w Drożkach, demonstrując tym jedność Śląska z Macierzą. W czasie pożaru 18 V 1790 r., gdy spłonęło 157 domów, spaliły się też organistówka i parafialny szpital. Dnia 5 lutego 1811 r. zlikwidowany został cmentarz przykościelny, a nowy założony został w miejscu, gdzie obecnie znajduje się amfiteatr. Istniał on 62 lata i pochowano na nim 5.580 zmarłych katolików. w tym powstańców z 1863 r. i żołnierzy armii Napoleona.

Ks. J. Iwaszkiewicz poświęcił obecny cmentarz w listopadzie 1873 r. Spoczywają tu uczestnicy dwóch wojen światowych, powstańcy wielkopolscy i śląscy, żołnierze AK i spod Monte Cassino oraz prochy ofiar obozów koncentracyjnych. Wśród nich pasterze tej i innych parafii.

Dnia 9 IV 1752 r. odbyła się generalna wizytacja parafii przez ks. bpa Schaffgotscha z Wrocławia. Istniejącą od 1685 r. parafialną szkołę simultenną, tj. katolicko-ewangelicką zamieniono w 1812 r. na katolicką. Od tego czasu każdorazowo nauczycielami tej szkoły byli organiści.

Papież Pius VII bullą De salute animarum z dnia 17 VII 1821 r. uzależnia biskupstwo wrocławskie bezpośrednio od stolicy apostolskiej. Wyłącza jednak dekanat kepiński oraz ostrzeszowski i przyłącza je do diecezji poznańskiej. W tym czasie Kępno liczyło 3500 mieszkańców. Żydów było więcej niż katolików i ewangelików razem wziętych.              

Ks. Alojzy GRZYBOWSKI, ekspaulin, objął parafię w 1813 r. W 1830 r. zapisał parafii folwark Grzybów". Z czynszów tej ziemi i pomocy kolatorów zbudowano w 1911 r. obecny kościół.               Ks. Józef WEBER przejął parafię w 1834 r. Założył Bractwo Trzeźwości mające 620 członków. W 1870 г. należało do Bractwa już 1577 członków z całej parafii. Szkoła była już dwuklasowa z dwoma nauczycielami.              

Ks. Paweł FABISZ, proboszcz baranowski, był przez 2 lata administratorem w Kępnie. Napisał on Kronikę Dekanalną Kępińską (Wrocław - 1855 г.).              

Ks. Damazy SŁOWIŃSKI opiekuje się parafią od 1850 r. do 1859 r. Zakłada Związek Katolicki pod Opieką Opatrzności Boskiej, zwany też bractwem szewskim, który przetrwał do II wojny światowej. W 1849 г. powstaje w Kępnie oddział Ligi Polskiej organizowany przez duchowieństwo i polskich patriotów. W 1856 r. pojawia się wydawane w Kępnie pismo Przyjaciel Ludu Katolickiego pod red. ks. P. Fabisza. W 1868/69 zbudowano nową plebanię.               

Ks. Józef IWASZKIEWICZ obejmuje parafię 1 IV 1860 r. i rządzi nią do 19 VIII 1888. W tym czasie Kępno liczy 6500 mieszkańców, w tym 2267 katolików, 1503 ewangelików i 273 Żydów. W 1870 r. powstaje Stowarzyszenie Pań Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo.              

W okresie tzw. Kulturkampfu za wykroczenia przeciw bezprawnym ustawom majowym z 1878 r., przetrzymywany w więzieniu i sądzony był ks. Walenty Smigielski, a ks. J. Iwaszkiewicza ukarano wysoką grzywną za nierespektowanie zarządzeń pruskich.            

Ks. Jan JUREK (1888 1901) po krótkim pobycie ks. Wł. Szurmińskiego, walczy o przywrócenie języka polskiego w nauczaniu religii. W tym czasie w 1888 r. osiadły w Kępnie polskie siostry z zakonu św. Karola Boromeusza. W 1882 r. nabyły dom, który jako Zakład św. Józefa służył za ochronkę dla dzieci oraz dom starców i sierot. Później, na skutek petycji mieszkańców (3000 podpisów) do władz pruskich i poparcia bpa wrocławskiego, przyjęte zostały do szpitala w charakterze pielęgniarek.             

Ks. Ignacy NOWACKI obejmuje parafię 1 IV 1901 r. Od władz kościelnych otrzymuje misję, aby rozbudzić ducha religijnego, ratować polską mowę i budować kościół. W 1903 r. zakłada Towarzystwo Katolickich Robotników Polskich, które do 1939 r. liczyło przeciętnie 180 członków. Działał także w Radzie Spółdzielni ,,Bank Ludowy". W latach 1905 – 1907 zbudowano Dom Katolicki i grotę Matki Boskiej z Lourdes. W 1907 r. założono też Towarzystwo Terminatorów przekształcone w 1912 r. w Towarzystwo Młodzieży Polskiej.              

Dzieci polskie w pruskiej szkole opierały się przymusowej nauce religii w języku niemieckim. Ks. I. Nowacki za odczytanie listu pasterskiego ks. abpa Stablewskiego i za swój komentarz w tej sprawie został ukarany wysoką grzywną przez władze pruskie.               

W 1909 r. przystąpiono do budowy nowego kościoła wg projektu architekta Rogera Sławskiego. 15 X 1911 г. ks. bp Edward Lipowski dokonał konsekracji kościoła. W kościele uczono czytać, pisać, śpiewać i modlić się po polsku. Ks. prob. Nowacki uczył religii w gimnazjum i założył tam tajne Towarzystwo Tomasza Zana na tradycjach filareckich, gdzie młodzież uczyła się historii i literatury polskiej. W tym środowisku wychowali się późniejsi wybitni działacze niepodległościowi, powstańcy wielkopolscy: ks. bp dr Andrzej Wronka, płk Ludwik Bociański szef wyszkolenia wojskowego przyszłych powstańców wielkopolskich, dr Aleksander Całkosiński - prezes Państwowej Rady Spółdzielczej w Polsce, autor wielu prac naukowych oraz pracy pt. Z dziejów parafii kępińskiej.              

Ks. I. Nowacki opracował śpiewnik do użytku katolików na cały rok pt. Serce do Boga, który ukazał się nakładem ,,Nowego Przyjaciela Ludu" w 1906 г. Тоwarzystwo Śpiewu działało od 1909 do 1939 r. dzięki pracy i oddaniu organisty Wincentego Schmidta.              

W dniu 17 I 1920 r. na mocy Traktatu Wersalskiego Kępno zostało wyzwolone. Płk Stanisław Thiel na czele 11 Pułku Strzelców Wielkopolskich wkroczył do Kępna. Polowa Msza św. została odprawiona na rynku. Ks. I. Nowacki został odznaczony za działalność niepodległościową Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Niepodległości oraz Krzyżem Kawalerskim „Polonia Restituta".               W dniu 10 III 1921 r. założono Towarzystwo Czerwonego Krzyża, przekształcone później w PCK. Długoletnim prezesem zarządu był ks. I. Nowacki. W maju 1925 r. przebywający w Kępnie Prezydent R.P. Stanisław Wojciechowski uczestniczył we Mszy św. w koś- ciele parafialnym.                W 1923 r. poświęcono nowe organy produkcji J. Bacha z Rychtala. W 1927 r. parafianie ufundowali dwa dzwony: większy z napisem „Królowo Korony Polskiej - módl się za nami” i mniejszy z napisem „St. Martino - ora pro nobis.” Dnia 29 XI 1927 r. założona została Sodalicja Mariańska uczniów gimnazjum, a w 1937 r. poświęcono jej sztandar. W 1930 r. erygowano kaplicę p.w. Chrystusa Króla w szpitalu, a w 1935 r. nową kaplicę w Zakładzie św. Józefa.              

W dniach 2 - 3 lipca 1932 r. odbył się w Kępnie Zjazd Katolicki z udziałem ks. Prymasa Kardynała Augusta Hlonda, bpa Walentego Dymka i wielu innych dostojników kościelnych i świeckich. Przybyło też wielu wiernych z archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej. Ks. proboszcz I. Nowacki 21 VIII 1933 został dziekanem kępińskim.              

W 1936 r. obchodzono uroczyście jubileusz 250-lecia parafii i 25-lecia nowego kościoła w Kępnie. W tym roku na terenie parafii było 8589 katolików, 276 ewangelików i 233 wyznania mojżeszowego. W 1939 r. na terenie parafii kępińskiej działały następujące stowarzyszenia katolickie: Arcybractwo Matek Chrześcijańskich zrzeszające - 880 członków, Żywy Różaniec Matek - 860, Bractwo Opatrzności Boskiej - 400, Żywy Różaniec Panien - 575, Arcybractwo Modlitwy - 650, Bractwo Dzieciątka Jezus - 384, Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary - 229, Bractwo Straży Honorowej N S J - 210, Krucjata Eucharystyczna - 150, Bractwo Najśw. Oblicza Jezu- 150, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej - 140, Towarzystwo Robotników Polskich - 180, Żywy Różaniec Ojców nie Młodzieży Męskiej - 138, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej - 102, Żywy Różaniec Młodzieży -120, Katolickie Stowarzyszenie Mężów - 65, Katolickie Stowarzyszenie Abstynentów - 20, Koło Włościanek - 20, Koło Ministrantów – 16 Chór Kościelny – 95 członków oraz Sodalicja Mariańska, Apostolstwo Chorych, Opieka Polska nad Rodakami na Obczyźnie, Katolickie Towarzystwo Dobroczynne ,,Caritas", Stowarzyszenie Pań Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo.               

Po wkroczeniu wojsk niemieckich w dniu 1 IX 1939 r. do miasta natychmiast rozpoczęły się prześladowania Kościoła i wiernych. Czasy te opisane zostały w rozdziale następnym.               

Ks. Antoni MENCEL z Bralina zarządzał parafią w latach 1944 - 1945, a po nim przez kilka miesięcy ks. Franciszek Nowacki.                

Ks. Marian MAGNUSZEWSKI przejął parafię kępińską 23 XII 1945 r. Urodzony w Dolsku 2 XII 1907 r. został wyświęcony na kapłana przez Ks. Prymasa Kardynała Augusta Hlonda. Był sekretarzem bpa Walentego Dymka. Dnia 3 X 1939 r. został aresztowany w Poznaniu przez gestapo i osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau (Nr obozowy 21954). Uwolniły go wojska amerykańskie 29 IV 1945. W obozie poddany był pseudonaukowym doświadczeniom przeszczepienia flegmony na zdrowe ciało, co potajemnie opisał i przesłał przez czeskiego księdza do Anglii. 6 lutego 1946 r. reaktywowano Katolickie Towarzystwo Dobroczynne ,,Caritas", które po bardzo aktywnej działalności i prowadzeniu członkowskiej kasy pomocy, zostało 21 III 1950 r. zlikwidowane przez mianowanie Tymczasowego Zarządu.              

W 1946 r. zbudowano nową, jeszcze okazalszą grotę Matki Boskiej z Lourdes. Dnia 15 IV 1948 r. Konsystorz Poznański przyłączył Trzcionkę na prośbę jej mieszkańców do parafii kępińskiej z baranowskiej. Dnia 3 II 1953 r. ks. prob. M. Magnuszewski został dziekanem kępińskim. Dużym zaskoczeniem dla parafian był wyjazd ks. dziekana dnia 15 III 1953 r. z Kępna. Powrót jego w czerwcu 1953 r. kończy się ponownym opuszczeniem parafii. Dopiero 25 XI 1953 г. Ministerstwo d/s Wyznań zatwierdza jego stanowisko w Kępnie. W tym czasie funkcję zastępcy proboszcza pełnił wikariusz, dziś kanonik poznański, ks. Stefan Tomaszkiewicz. Również w tym czasie w Kępnie, w Zakładzie św. Józefa, przebywał też ks. bp Juliusz Bieniek z Katowic.              

Od 1960 r. nauka religii odbywa się poza szkołą w Domu Katolickim. W 1961 r. na 50-lecie kościoła zorganizowano wystawę obrazującą życie religijne parafii. W 1960 r. powstają w kościele 3 nowe obrazy: Chrzest Polski, Sanktuarium Matki Boskiej na Jasnej Górze i Wieczerza Pańska. Prof. Bimler z Chorzowa odnawia zniszczony fresk „Królowa Świętych Polskich" zwany też ,,Hołdem Królowej Niebios", dzieło artysty malarza Tadeusza Popiela z Krakowa; on też wykonał obraz Serca Jezusowego. Witraż św. Marcina - patrona kościoła jest dziełem artysty malarza Józefa Mehoffera.            

Ks. M. Magnuszewski otrzymał dnia 31 III 1963 r. od Papieża Jana XXIII nominację na Tajnego Szambelana Papieskiego czyli Prałata. Dnia 4 VI 1963 r. odbył się w Kępnie zjazd 29 byłych wikariuszy. Gruntowne renowacje kościoła przeprowadzono w latach 1950, 1960, 1974, 1965 r. Założono na lukach sklepienia kościoła rozety fundacji ks. Prałata, jako votum za ocalenie z obozu. W 1958 r. zbudowano piętrowy budynek dla organisty i kościelnego, a w 1974 r. wikariat i sale katechetyczne.            

Ks. Edward STANKIEWICZ, emerytowany kanonik Archidiecezji Lwowskiej i Poznańskiej, zmarł 4 XII   1980 r. i pochowany został na miejscowym cmentarzu. Również zwłoki ks. kanonika Czesława ŁAGODZIŃSKIEGO ur. w Kępnie, zostały sprowadzone na cmentarz w Kępnie. Był on autorem pracy doktorskiej pt. „Rzymsko-katolicka parafia w Kępnie w I poł. XX wieku.”.  Pierwsze nawiedzenie obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej nastąpiło 22 IV 1966 r., drugie 17 I 1977 r. a trzecie 26-27 Х 1983 г. Parafianie masowo uczestniczyli w tych uroczystościach, a miasto było w całości udekorowane i iluminowane.              

W czasie Roku Świętego 1974-1975, wg programu Pojednanie i odnowa oraz w latach 1983 1984 wg programu Odkupienie i otwarcie bram oraz swych serc Chrystusowi kościół kępiński, jeden z niewielu, otrzymał od abpa poznańskiego tytuł kościoła jubileuszowego.               

W dniu 1 IX 1976 r. powstał punkt katechetyczny w Hanulinie, następnie zamieniony w filię kościoła W Kępnie, a w końcu w samodzielną parafię. Na miejscu prowizorycznej kaplicy p.w. Matki Częstochowskiej powstaje nowy kościół.              

W czerwcu 1983 r. ks. prałat Marian Magnuszewski obchodził uroczyście 50-lecie kapłaństwa. Później z powodu choroby przeszedł na emeryturę, lecz nadal uczestniczy w życiu parafialnym.        Ks. Zbigniew RAPIOR objął parafię kępińską dnia 1 VII 1983 r. Poprzednio był wikariuszem kępińskim, kapelanem osobistym ks. abpa dr. Antoniego Baraniaka i ks. abpa dr. Jerzego Stroby w Poznaniu. Od początku wspólnie z wikariuszami, rozwija wszechstronne życie religijne parafii; szczególną uwagę poświęca wychowaniu religijnemu młodzieży.  

opr. ks. Zbigniew Rapior
(300-LECIE PARAFII W KĘPNIE (1684-1984) pod redakcją ks. Zbigniewa Rapiora ΚΕΡΝΟ 1984)

Nasza parafia

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.